Kwestię altan na działkach reguluje szereg przepisów. Swobodne i lekceważące podejście do przepisów jest drogą do kłopotów z nadzorem budowlanym i poniesienia kosztów doprowadzenia altany do stanu zgodnego z prawem.

Przystępując do budowy altany działkowej, każdy działkowiec zobowiązany jest zawiadomić w formie pisemnej zarząd ROD, załączając do zawiadomienia rysunek uwzględniający jej powierzchnię zabudowy i wysokość oraz usytuowanie względem granic działki (par.45 ustawy pierwszej regulaminu ROD). Budowa altan nie wymaga uzyskania pozwolenia na budowę, dlatego też zarząd ROD przyjmuje jedynie jej zgłoszenie.

Altaną jest obiekt budowlany o powierzchni zabudowy do 35 m2, przy czym do powierzchni zabudowy nie jest wliczana powierzchnia tarasu werandy lub ganku, o ile ich powierzchnia nie przekracza 12 m2. Dopuszczalna wysokość altany to 5m przy dachu stromym i 4 m przy dachu płaskim. Liczy się ją od poziomu terenu przy najniżej położonym wejściu do budynku do górnej krawędzi ściany zewnętrznej, gzymsu lub attyki bądź najwyższej położonej krawędzi dachu kalenicy lub punktu zbiegu połaci dachowych.

Ponadto przy budowie altany działkowiec jest zobowiązany do 3 metrowej odległości od granicy działki, a jakiekolwiek wyjątki od powyższej zasady są dopuszczalne na podstawie planu zagospodarowania ROD. Plan stanowi bowiem podstawowy dokument dotyczący ROD, który może wprost przewidywać i dopuszczać inne położenie altany działkowej niż to wynikające z przepisów. Inną sytuacją, w której konieczność zachowania odległości od granicy działki może być pominięta, jest specyficzne ukształtowanie działki, szczególnie gdy działka będzie położona na zboczu lub będzie zbyt wąska, aby możliwe było zachowanie regulaminowej odległości. Tylko w tych sytuacjach działkowiec może wybudować altanę nie zachowując odległości, jednakże wówczas potrzebuje dodatkowo zgody zarządu ROD lub określonej treści planu zagospodarowania ROD.

Działkowcy muszą mieć również na uwadze to, że zarząd ROD ma obowiązek nakazać wstrzymanie budowy w przypadku stwierdzenia możliwości naruszenia przepisów Regulaminu ROD i w przypadku potwierdzenia tego naruszenia może zobowiązać działkowca do usunięcia nieprawidłowości. Stwierdzenie przez właściwy organ administracji publicznej naruszenia prawa, stanowi podstawę do wypowiedzenia umowy dzierżawy działkowej, bez prawa do wynagrodzenia za ponad normatywną altanę działkową.
Źródło: Działkowiec 2023